του Michael Bader
«Αισθανόμαστε υπεύθυνοι για όσα δεν κάναμε και αβοήθητοι για όσα δεν μπορούσαμε να κάνουμε»
Έχοντας χάσει πρόσφατα το 40 % από τις αποταμιεύσεις του συνταξιοδοτικού μου προγράμματος, δεν είναι δύσκολο να συμπάσχω με όσους βρισκόμαστε στην ίδια βάρκα, καθώς συμμερίζομαι συναισθήματα αβοηθησίας, οργής, ενοχής και ντροπής. Η ενσυναίσθηση όμως είναι απαραίτητη, αλλά όχι επαρκής. Το αντίδοτο στην αβοηθησία αρχίζει με συμπόνια και αποδοχή, αλλά δεν τελειώνει εκεί. Περιλαμβάνει θλίψη, αλλά δεν μπορεί να σταματήσει εκεί. Χρειαζόμαστε ψυχολογική θεραπεία, αλλά όχι ξέχωρα από την θεραπεία του κόσμου. Η εκτόνωση του θυμού μας είναι μέρος της θεραπείας που χρειαζόμαστε. Αλλά η δημόσια οργή μας για την προδοσία από τους άπληστους, τους κακοδιαχείριστες και πολιτικούς κατεργάρηδες που δημιούργησαν τη σημερινή κρίση τίθεται σε αμφισβήτηση από όλους τους εκλεπτυσμένους και μυστικούς τρόπους, με τους οποίους αποφεύγουμε να αντιμετωπίζουμε τα επώδυνα αισθήματα της αβοηθησίας και αν' αυτού, καταλήγουμε παράλογα να θεωρούμε τους εαυτούς μας υπόλογους. Αυτό δημιουργεί ένα πολιτικό πρόβλημα: Αν και η αβοηθησία που αισθανόμαστε είναι θεμιτή, η ικανότητά μας για ορθολογική αντίδραση, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις πραγματικές διαρθρωτικές αιτίες που οδήγησαν σε αυτή, εμποδίζεται από την εξωτερικευμένη ενοχή και ντροπή.
Η πραγματική μας ευθύνη να αλλάξουμε τον κόσμο – κάτι που μπορούμε να κάνουμε- υπονομεύεται από λανθασμένα και αυτοκριτικά αισθήματα για την ευθύνη για όσα δεν κάναμε και μπορούσαμε να κάνουμε. Το παράδοξο είναι ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε την αβοηθησία μας για να γνωρίσουμε ότι δεν είμαστε αβοήθητοι.
Ποια είναι η εναλλακτική; Η εναλλακτική στην παράλογη ενοχή είναι η αθωότητα. Στην άρνηση είναι το πένθος. Η λύση στην αβοηθησία είναι να θυμώσουμε και να ανταποδώσουμε.
Το πρόβλημα της ενεργοποίησης είναι τόσο ψυχολογικό, όσο και πρακτικό. Όλοι παλεύουμε με την παθητικότητα, τον κυνισμό και τη σύγχυση για το πώς μπορούν να επιτευχθούν αλλαγές, εν μέσω του διαμορφωμένου κλίματος.
Κάποιοι από εμάς περιμένουν στο περιθώριο να δουν τι θα κάνει ο Obama, επικρίνοντας ή πανηγυρίζοντας τις επιλογές συμβούλων. Άλλοι ενεργοποιούνται και συμμετέχουν σε διάφορες προσπάθειες για να επηρεάσουν την πολιτική διεργασία. Όμως οι περισσότεροι από εμάς, πιστεύω, έχουν δυσκολία να διατηρήσουν την ελπίδα και το πάθος που δημιουργήθηκε τον περασμένο χρόνο, κατά την προεδρική προεκλογική περίοδο και να βασιστούν σε αυτά για τη συνέχεια.
Κατά την άποψή μου η ικανότητά μας και η ενεργητικότητα για συμμετοχή στην πολιτική διαμορφώνεται από ψυχολογικές αντιδράσεις στην παρούσα οικονομική καταστροφή, αντιδράσεις που επιπλέκονται λόγω αισθημάτων ενοχής, υπευθυνότητας και αβοηθησίας.
Νιώθουμε υπεύθυνοι για πράγματα που δεν κάναμε και αβοήθητοι, λόγω των όσων δεν μπορούσαμε να κάνουμε. Νιώθουμε ένοχοι, ενώ θα έπρεπε να νιώθουμε αθώοι, νιώθουμε κυνικοί, ενώ θα έπρεπε να έχουμε ελπίδα και νιώθουμε αδύναμοι, ενώ θα έπρεπε να νιώθουμε δυνατοί. Η κατανόηση και η αντιμετώπιση αυτής της σύγχυσης θα βοηθήσει παρά πολύ στην ενεργοποίηση.
Ο καθένας βιώνει διαφορετικά το άγχος και το στρες για την Οικονομία. Για κάθε λελογισμένη αντίδραση στην ύφεση υπάρχει μια παράλογη – η οποία εκπορεύεται λιγότερο από αντικειμενικές περιστάσεις και περισσότερο από τις ιδιαιτερότητες του ανθρώπινου ψυχισμού. Αυτές οι ιδιαιτερότητες δεν είναι λιγότερο παράλογες επειδή είναι κοινές (συνήθεις). Τα παράλογα αισθήματα της ζήλιας, της αυτομομφής και της άρνησης εμφανίζουν το πρόσωπό τους σε πολλούς από εμάς, με επώδυνα αποτελέσματα. Τα βλέπω στον εαυτό μου. Τα βλέπω στους φίλους μου. Και τα βλέπω στους πελάτες μου (θεραπευόμενους)...
Ο Michael Bader είναι ψυχολόγος και ψυχαναλυτής στο San Francisco. Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκα στις 14 Ιανουάριου 2009, στο Διαδικτυακό περιοδικό AlterNet
«Αισθανόμαστε υπεύθυνοι για όσα δεν κάναμε και αβοήθητοι για όσα δεν μπορούσαμε να κάνουμε»
Έχοντας χάσει πρόσφατα το 40 % από τις αποταμιεύσεις του συνταξιοδοτικού μου προγράμματος, δεν είναι δύσκολο να συμπάσχω με όσους βρισκόμαστε στην ίδια βάρκα, καθώς συμμερίζομαι συναισθήματα αβοηθησίας, οργής, ενοχής και ντροπής. Η ενσυναίσθηση όμως είναι απαραίτητη, αλλά όχι επαρκής. Το αντίδοτο στην αβοηθησία αρχίζει με συμπόνια και αποδοχή, αλλά δεν τελειώνει εκεί. Περιλαμβάνει θλίψη, αλλά δεν μπορεί να σταματήσει εκεί. Χρειαζόμαστε ψυχολογική θεραπεία, αλλά όχι ξέχωρα από την θεραπεία του κόσμου. Η εκτόνωση του θυμού μας είναι μέρος της θεραπείας που χρειαζόμαστε. Αλλά η δημόσια οργή μας για την προδοσία από τους άπληστους, τους κακοδιαχείριστες και πολιτικούς κατεργάρηδες που δημιούργησαν τη σημερινή κρίση τίθεται σε αμφισβήτηση από όλους τους εκλεπτυσμένους και μυστικούς τρόπους, με τους οποίους αποφεύγουμε να αντιμετωπίζουμε τα επώδυνα αισθήματα της αβοηθησίας και αν' αυτού, καταλήγουμε παράλογα να θεωρούμε τους εαυτούς μας υπόλογους. Αυτό δημιουργεί ένα πολιτικό πρόβλημα: Αν και η αβοηθησία που αισθανόμαστε είναι θεμιτή, η ικανότητά μας για ορθολογική αντίδραση, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις πραγματικές διαρθρωτικές αιτίες που οδήγησαν σε αυτή, εμποδίζεται από την εξωτερικευμένη ενοχή και ντροπή.
Η πραγματική μας ευθύνη να αλλάξουμε τον κόσμο – κάτι που μπορούμε να κάνουμε- υπονομεύεται από λανθασμένα και αυτοκριτικά αισθήματα για την ευθύνη για όσα δεν κάναμε και μπορούσαμε να κάνουμε. Το παράδοξο είναι ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε την αβοηθησία μας για να γνωρίσουμε ότι δεν είμαστε αβοήθητοι.
Ποια είναι η εναλλακτική; Η εναλλακτική στην παράλογη ενοχή είναι η αθωότητα. Στην άρνηση είναι το πένθος. Η λύση στην αβοηθησία είναι να θυμώσουμε και να ανταποδώσουμε.
Το πρόβλημα της ενεργοποίησης είναι τόσο ψυχολογικό, όσο και πρακτικό. Όλοι παλεύουμε με την παθητικότητα, τον κυνισμό και τη σύγχυση για το πώς μπορούν να επιτευχθούν αλλαγές, εν μέσω του διαμορφωμένου κλίματος.
Κάποιοι από εμάς περιμένουν στο περιθώριο να δουν τι θα κάνει ο Obama, επικρίνοντας ή πανηγυρίζοντας τις επιλογές συμβούλων. Άλλοι ενεργοποιούνται και συμμετέχουν σε διάφορες προσπάθειες για να επηρεάσουν την πολιτική διεργασία. Όμως οι περισσότεροι από εμάς, πιστεύω, έχουν δυσκολία να διατηρήσουν την ελπίδα και το πάθος που δημιουργήθηκε τον περασμένο χρόνο, κατά την προεδρική προεκλογική περίοδο και να βασιστούν σε αυτά για τη συνέχεια.
Κατά την άποψή μου η ικανότητά μας και η ενεργητικότητα για συμμετοχή στην πολιτική διαμορφώνεται από ψυχολογικές αντιδράσεις στην παρούσα οικονομική καταστροφή, αντιδράσεις που επιπλέκονται λόγω αισθημάτων ενοχής, υπευθυνότητας και αβοηθησίας.
Νιώθουμε υπεύθυνοι για πράγματα που δεν κάναμε και αβοήθητοι, λόγω των όσων δεν μπορούσαμε να κάνουμε. Νιώθουμε ένοχοι, ενώ θα έπρεπε να νιώθουμε αθώοι, νιώθουμε κυνικοί, ενώ θα έπρεπε να έχουμε ελπίδα και νιώθουμε αδύναμοι, ενώ θα έπρεπε να νιώθουμε δυνατοί. Η κατανόηση και η αντιμετώπιση αυτής της σύγχυσης θα βοηθήσει παρά πολύ στην ενεργοποίηση.
Ο καθένας βιώνει διαφορετικά το άγχος και το στρες για την Οικονομία. Για κάθε λελογισμένη αντίδραση στην ύφεση υπάρχει μια παράλογη – η οποία εκπορεύεται λιγότερο από αντικειμενικές περιστάσεις και περισσότερο από τις ιδιαιτερότητες του ανθρώπινου ψυχισμού. Αυτές οι ιδιαιτερότητες δεν είναι λιγότερο παράλογες επειδή είναι κοινές (συνήθεις). Τα παράλογα αισθήματα της ζήλιας, της αυτομομφής και της άρνησης εμφανίζουν το πρόσωπό τους σε πολλούς από εμάς, με επώδυνα αποτελέσματα. Τα βλέπω στον εαυτό μου. Τα βλέπω στους φίλους μου. Και τα βλέπω στους πελάτες μου (θεραπευόμενους)...
Ο Michael Bader είναι ψυχολόγος και ψυχαναλυτής στο San Francisco. Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκα στις 14 Ιανουάριου 2009, στο Διαδικτυακό περιοδικό AlterNet
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου